تاریخچه و معماری مسجد گوهرشاد مشهد
اگر به مشهد سفر کنید و به حرم اما رضا (ع) مشرف شوید، در جنوب حرم مطهر رضوی، مسجدی زیبا وجود دارد که به مسجد گوهرشاد معروف است.
این مسجد در عصر تیموری و به دستور بانو گوهرشاد بیگم، همسر شاهرخ و با بکارگیری سبک معماری دوران تیموری ساخته شده است. این بنای تاریخی با معماری زیبایی که دارد هموراه گردشگران بسیاری را به خود جذب میکند. مسجد گوهرشاد به خاطر زیباییهای هنری که در اَن وجود دارد و همچنین به دلیل مجاورت حرم حضرت علی بن موسی الرضا (ع) پربازدیدترین مسجد در ایران میباشد. گردشگران و زائران بسیاری در طول شبانه روز به این مسجد باستانی و پر ارزش رفت و اَمد میکنند تا ضمن بازدید از این مسجد زیبا از فضای عرفانی آن نیز لذت ببرند.
ساخت این بنای باستانی که نمونه ای کامل و برجسته از هنر ایرانی است در سال 818 قمری توسط معمار معروف ایرانی، قوام‌الدین شیرازی اَغاز شد و در سال 821 قمری به پایان رسید. بانو گوهرشاد برای جشن افتتاح مسجد از کلیه سران ممالک اسلامی دعوت کرد تا به مشهد بیایند. شاهرخ فرزند امیر تیمور گورکانی که همسر بانو گوهرشاد بود هم از هرات به مشهد اَمد و قندیلی به وزن سه هزار مثقال طلا به مسجد اهدا کرد. گوهرشاد از بانوان نامدار عصر تیموری بود که در هرات به قتل رسید و به همین دلیل هم این مسجد را گوهرشاد نامیده اند.
مسجد گوهرشاد بنایی مستحکم است که به سبک کلاسیک و چهار ایوانی ساخته شده است. هنر ایرانی در سرتاسر این بنای تاریخی دیده میشود. از مناره هایی با سبک ایرانی گرفته تا طاق های گنبدی شکل و معرق کاری و کاشیهای معرق که زیبایی این مسجد را دوچندان کرده است.
بنای مسجد دارای هشت ایوان بزرگ و هفت شبستان است که تمام خصوصیات و ویژگیهای معماری سنتی در اَن بکار رفته است.
نام بانو گوهرشاد بانی مسجد در ایوان شمالی و با خط ثلث بر روی کاشی معرق زرد رنگی نوشته شده است.
مسجد گوهرشاد در طول زمانهای گذشته به دلیل عوامل طبیعی و انسانی دچار صدمات زیادی شد که البته بعدها همه این صدمات مورد بازسازی اساسی قرا گرفت.
